آلودگی هوا معضلی جهانی است و از کشورهای پیشرفته و ثروتمند اروپایی تا کشورهای فقیر آفریقایی با آن روبرو هستند. طی سال های اخیر برخی از این کشورها با تشدید این بحران راهکارهای متعددی را برای مبارزه با آن پیش گرفته اند که در برخی موردها موفقیت های قابل توجهی را در پی داشته است.
بدون شک نمی توان به نمونه های موفق در مبارزه با آلودگی اشاره کرد و به مکزیکوسیتی پایتخت مکزیک نپرداخت. مکزیکوسیتی یکی از نمونه های موفق و به نوعی استثنایی در مبارزه با آلودگی هوا است. این شهر که دهه ها پیش به عنوان یکی از پاک ترین شهرهای جهان شناخته می شد، در مدت کمی به شهری که آلودگی هوا بزرگ ترین بحران ان بود تبدیل شد.
پیش از دهه ۱۹۴۰، مکزیکوسیتی یکی از تمیزترین آسمان ها را در اختیار داشت که منظره زیبای کوه های آتش فشانی پوشیده از برف در آن به خوبی قابل مشاهده بود. این درحالی است که در دهه ۱۹۹۰ و تحت تاثیر تمرکز جمعیت، صنعت، ثروت و متعاقب آن تمایل به مهاجرت به این شهر(به طوری که جمعیت این شهر از ۳ میلیون نفر در سال ۱۹۵۰ به ۲۰ میلیون نفر در ۲۰۰۰ رسید)، مکزیکوسیتی به یکی از آلوده ترین شهرهای جهان تبدیل شد. از دیگر عوامل تاثیرگذار در آلودگی این شهر نزدیکی مناطق صنعتی به خلیج مکزیک بود. بادهای خلیج مکزیک آلودگی این مناطق صنعتی را به سمت شهر هدایت می کرد.
در سال ۱۹۹۲، سازمان ملل متحد مکزیکوسیتی را آلوده ترین شهر جهان اعلام کرد. دلیل اصلی آلودگی مکزیکوسیتی دود ناشی از ماشین ها و کارخانه ها بود که باعث افزایش کربن مونوکسید، نیتروژن دیوکسید، اوزون، بنزن، آلدئیدها و سایر آلاینده ها در هوا می شد.
دولت مکزیک از دهه ۱۹۸۰ تصمیماتی را در خصوص کنترل و کاهش آلودگی اتخاذ کرد که به ندرت موفق عمل کرد. با ورود به دهه ۱۹۹۰ و رسیدن میزان آلودگی مکزیکوسیتی به بحرانی ترین مرز ممکن، بطوریکه بسیاری کارشناسان، آلودگی مکزیکوسیتی را با آلودگی دهه ۵۰ لندن که در اثر آن ۱۳ هزار نفر جان خود را از دست دادند مقایسه می کردند، دولت سیاست های جدیدی را در دستور کار قرار داد که به مرور موجب کنترل و سپس بهبود وضعیت هوای این شهر شد. تاجایی که مکزیکوسیتی در حال حاضر بحران آلودگی هوا را تا حد مطلوبی مهار کرده است.
مهم ترین سیاست های مقام های مکزیک در راستای مهار آلودگی هوا عبارت است از:
*کاهش استفاده از خودروهای شخصی: دولت مکزیک در راستای کنترل استفاده از خودروهای های شخصی، یک روز در هفته را با عنوان ˈمن امروز ماشین خود را حرکت نمی دهم (Hoy No Circula) نام گذاری کرد. در این روز، راننده های مکزیکی اجازه استفاده از خودروی شخصی خود را نداشتند. هدف دیگر تعیین چنین روزهایی، تشویق راننده های شخصی به استفاده از سیستم نقلیه عمومی بود.
*بهبود کیفیت خودروها: عمل احتراق در موتورهای قدیمی و بی کیفیت به خوبی انجام نمی شود و این اصلی ترین دلیل تولید مونوکسید کربن است. دولت مکزیک در این راستا با از رده خارج کردن خودروهای قدیمی و بهبود کیفیت تولید خودرو در قالب برنامه ای با عنوان برنامه تایید، آلودگی ناشی از سوخت ناقص بنزین را تا حد زیادی کاهش داد.
*گسترش سیستم نقلیه عمومی: یکی از ثمربخش ترین راهکارها در کاهش استفاده از خودروهایی که از سوخت های فسیلی استفاده می کنند، گسترش و بهبود کیفیت سیستم نقلیه عمومی است. مکزیکوسیتی یکی از بزرگ ترین ناوگان های حمل و نقل عمومی جهان را در اختیار دارد. سیستم متروی این شهر بعد از نیویورک دومین متروی بزرگ در قاره آمریکاست. این مترو دارای ۱۲ خط، ۱۹۵ ایستگاه و نزدیک به ۲۲۷ کیلومتر طول است. از میان خطوط متروی این شهر، ۱۰ خط مجهز به لاستیک های بادی هستند. علاوه بر مترو، دولت مکزیک تکنولوژی قطارهای نوری که علاوه بر سرعت بیشتر مصرف سوخت بسیار پایینی نیز دارند وارد سیستم حمل و نقل عمومی کرده است.
*اصلاح کیفیت بنزین: اصلاح کیفیت بنزین را بدون شک می توان مهم ترین سیاست دولت مکزیک در مهار آلودگی هوای مکزیکوسیتی دانست. چرا که موفقیت سایر سیاست های دولت در سایه آن امکان پذیر شد. در این راستا دولت مکزیک تلاش کرد با بهره گیری از نظرات کارشناسی شده و پس از آزمایش چندین فرمول مختلف، سوختی تولید کند که ۲ ویژگی مهم داشته باشد؛ نخست اینکه سرب و گوگرد کمتری تولید کند و دوم اینکه مبدل های کاتالیزوری در آن استفاده شده باشند.
* سیستم IMEKA: این سیستم شبکه اطلاعاتی شاخص کیفیت هوا بود که دولت مکزیک آن را برای اطلاع رسانی در خصوص شرایط کیفی هوا راه اندازی کرد. در این سیستم علاوه بر بررسی کلی وضع هوا، میزان آلاینده ها (اوزون، نیتروژن دیوکسید، مونوکسیدکربن، سرب) و تاثیرگذاری آنها بر سلامت شهروندان در مقیاس منطقه ای بطور متناوب اندازه گیری و گزارش می شود.
مقام های مکزیکوسیتی با تبیین و البته اجرایی کردن این سیاست ها موفق شدند آلودگی و بحران سلامت ناشی از آن را کنترل کرده و کیفیت هوا را بهبود ببخشند.
این یادداشت از سایت ایرنا استخراج شده است
