نویسنده : علی بیتاژیان
کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست
عضو انجمن هوای پاک کندو 
امروز ۱۶ اسفند ، ۲۲ سال از افتتاح مترو در ایران و تهران می گذرد و همان طور که همه مطلعیم ، بهترین وسیله نقلیه حمل و نقل شهری در سراسر جهان که پاکی هوا را به ارمغان می آورد ، قطارهای زیرزمینی هستند . قطارهایی که با ظرفیت های بالا و امکانات رفاهی خوب می توانند مسافرهای بسیار زیادی را به راحتی و بدون آلودگی و ترافیک در سطح شهر جابجا کنند . حتی در بیشتر ایستگاه های مترو دنیا یک شهر ثانویه درست شده که خیلی از مردم مایحتاج زندگی را از آن جا تهیه می‌کنند و جز به ضرورت ، دیگه وارد فضاهای شهری و به تبعش شلوغی و ازدحام و ترافیک های بیشتر نمی شوند
بنابر این ساخت مترو و گسترشش جزء بدیهی ترین ضروریات بوده اما پیشرفت ما در استفاده از این وسیله چقدر بوده ؟ آیا روندی که پیش گرفته شده قابل قبول است و می تواند پاکی هوا را به ما هدیه دهد ؟ متاسفانه باید بگویم که خیر . واقعا چرا هنوز که هنوز است خیلی از نقاط تهران ایستگاه مترو ندارند؟ طبق برنامه های پنج ساله توسعه و نیازهای شهر ، ما می باید تا الان حداقل ۷۴۰ کیلومتر خطوط مترو در تهران و حومه داشتیم که الان به زحمت به ۲۲۰کیلومتر رسیده است . یعنی ما حداقل ۳۳۷% از ایده آل تعیین شده خودمون عقبیم
من متروی چند تا از شهرهای بزرگ جهان را انتخاب و با کشور خودمان مقایسه کردم . لندن ، پاریس ، نیویورک ، شانگهای و سئول . اول این که خطوط مترو در تهران از خیلی کشورها عقب تر هستند . مترو شانگهای ۲۴۵% بیشتر از ما ریل دارد و مترو لندن ۱۸۳% . یا این که از لحاظ تعداد ایستگاه ها ، نیویورک ۳۴۵% بیشتر است و یا سئول ۲۶۸% . یا از همه بدتر جهت تعداد مسافر بر جمعیت شهر ، هر نفر لندنی ۲۳۳ بار در سال از مترو استفاده می نماید ، هر شهروند نیویورک ۲۰۲ بار ، هر سئولی ۲۵۰ بار و هر شهروند تهرانی فقط ۸۰ بار و البته رکورد جابجایی با مترو دست پاریسی هاست که هر پاریسی سالی ۷۱۴ بار با مترو سفر می کند و این خودش ضریب نفود مترو رو به ما در هر شهر به خوبی نشان می دهد
و حالا این اعداد فنی ، جدا از طراحی و جذابیتی هست که خیلی کشورها برای ایستگاه های مترو در نظر گرفته اند و به قدری زیبا طراحی کرده و ساخته اند که مردم دوست دارند وقتشان را در ایستگاه ها بگذرانند . مثلا متروی مسکو اصلا از جاذبه های شهر محسوب میشود . تابلوهای هنری زیبا ، لوسترهای با شکوه چیزی شبیه یه قصرهای افسانه ای ساخته شده . یا مترو مونیخ شبیه یک آرت گالری با هنرهای مدرن طراحی شده ، مترو نیویورک حسی از جذبه و در عین حال فضای نوستالژیک خودمانی به مسافرانش می دهد و یا مترو استکهلم ترکیبی از عناصر طبیعی کوه و صخره و هنر مدرن را در کارش لحاظ کرده . تاثیر هنر در کاهش آلودگی هوا این جا خودش رو به خوبی نشون میدهد
امید به روزی که ما هم دارای بهترین خطوط مترو ،عملکرد عالی و دسترسی فراوان به همه نقاط شهر و دارای زیبایی فوق العاده باشیم واقعا امیدوارم که با رشد انجمن هاو گروه های مردمی مثل انجمن هوای پاک کندو و مطالبه هایی که از شهرداری در این زمینه توسط مردم می گردد این کار سرعت بهتری بگیرد و گامهای موثر و خوبی در رسیدن به هوای پاک برداشته شود .
