نویسنده: شیرین کیخاونی موسی ،کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی عضو کارگروه درختبان
گردآورندگان مطالب: مریم صغیردار کارشناسی مهندسی محیط زیست و احسان عربی کارشناسی مهندسی مکانیک ، اعضای کارگروه درختبان
شاید کمتر کسی به خاصیت تصفیه کنندگی گیاهان خانگی دقت کرده باشد. اغلب ما از گیاهان برای زیبایی و تزئین خانه استفاده می‌کنیم. وجود گلدان‌های گل و گیاه در خانه باعث ایجاد نشاط و سرزندگی در ساکنان آن میشود. اما وجود این گیاهان غیر از اینکه باعث زیبایی محیط میشود، فواید دیگری نیز به همراه دارد. تصفیه هوای خانه از آلاینده‌های مختلف هوا و رفع آلودگی از جمله آن فواید است.
اینکه با بستن در و پنجره‌ها مانع ورود آلودگی هوا به داخل خانه می‌شویم و تصور پاک بودن هوای درون خانه نه تنها تصوری اشتباه است، بلکه آلودگی هوای خانه تا ۵ برابر بیشتر از آلودگی هوای محیط بیرون است! این آلودگی‌ها باعث ابتلا به بیماری‌های مختلف تنفسی از جمله آسم می‌شوند و حتی ممکن است باعث عدم تمرکز و اختلال در خواب شوند.
در این راستا می‌توان از گیاهان خانگی برای مقابله با آلودگی هوا استفاده کرد. اخیرا سازمان فضایی ناسا تحقیقاتی را درباره گل و گیاهانی که باعث تصفیه هوای خانه، اداره و فضای بسته می‌شوند انجام داده است و تعدادی از این گیاهان را در مقاله‌ای معرفی کرده است.
یکی از این گیاهان موثر در تصفیه هوای داخل منازل سانسوریا است. سانسوریا ها، گروهی از گیاهان مقاوم و بسیار زیبا هستند. در ادامه میخواهیم نگهداری سانسوریا را بیاموزیم.
همچنین با نحوه تکثیر سانسوریا، خواص گیاه سانسوریا و نیازهای گیاه سانسوریا بیشتر آشنا شویم و ویژگی‌ها و مزیت‌های این گروه از گیاهان را بشناسیم.
سانسوریا شمشیریانواع سانسوریا:
- سانسوریا پاکوتاه
- سانسوریای لوله ای/ نیزه آفریقایی
- سانسوریا مهتابی
- سانسوریا گراسیلیس
- سانسوریا پاکوتاه و….
نگهداری سانسوریا به چه صورت است؟
سانسوریا (sansevieria) یکی از گیاهان بومیِ آفریقا، ماداگاسکار و جنوب آسیا میباشد.سانسوریا، در واقع یک گروه بسیار متنوع از گیاهان است.این گروه با بیش از ۷۰ گونه، رنگ ها و ابعاد متنوعی دارد. در این مقاله قرار است شما را با یک گروه شگفت انگیز از آن، آشنا کنیم.این گیاه سرسخت، برخلاف بسیاری از گیاهان آپارتمانی، عمری طولانی دارد. اصطلاحا به سانسوریا، نامیرا نیز می‌گویند.در واقع سانسوریا، از دسته گیاهان کم توقع محسوب میشود؛ چون گیاهی کم آب به شمار می‌آید و از طرفی، محیط کم نور را تحمل می‌کند.اگر در زمینه ی نگهداریِ گیاهان، مبتدی هستید، بهتر است با گیاهان کم توقع و مقاومی مثل سانسوریا شروع کنید.شما می توانید این گیاه را در داخل خانه، بالکن و باغچه ی خود نیز داشته باشید.
اپیزود پانزدهم رادیو کندو، ویژه روز ملی هوای پاک | آشنایی با اهداف و کارهای انجمن
سانسوریا، از گیاهان موثر در تصفیه هوا است.این گیاه، سمومی مانند فرمالدئید، زایلن و تولوئن را از محیط جذب می کند؛ پس باعث بهبود کیفیت هوای اطراف شما خواهد شد.این ویژگی، سبب میشود که سانسوریا، یک گیاه مناسب برای اتاق خواب نیز باشد؛ چون با افزایش اکسیژنِ فضا، به خوابِ بهترِ شما کمک می‌کند.
آبیاری سانسوریا
اولین نکته در نگهداری سانسوریا، میزان آبیاری آن است.سانسوریا، بسیار کم آب است؛ پس هنگام آبیاری، از خشک بودنِ سطحِ خاکِ گلدان اطمینان حاصل کنید.این گیاه، به آبیاری بیش از حد حساس است؛ به همین دلیل، خاکِ همیشه خیس، باعث پوسیدگی این گیاه میشود.آبیاری، حدود یک بار در هفته، در تابستان و دو هفته یک بار، در زمستان، برای این گیاه کافی است.این میزان، بسته به محیط نگهداری گیاه، درجه حرارت و میزان نورِ دریافتی آن متغیر خواهد بود.اگر شما زیاد سفر می کنید یا آبیاری گیاهان منزل تان را فراموش می کنید، این گیاه برای شما بهترین انتخاب خواهد بود.
نور سانسوریا
در وضعیت ایده آل، نور متوسط، مناسب است. ( یعنی حدود ۲ متر فاصله از پنجره جنوبی و غربی)اما این گیاه، تحمل محیط های پرنور و کم نور و سایه را هم دارد.فقط توجه داشته باشید که آن ها را از آفتاب مستقیم دور نگه دارید؛ چون برگ های آن ها، در چشم به هم زدنی خواهند سوخت.
رطوبت سانسوریا
برای این گیاه، خشکی یا رطوبت هوا مهم نیست؛ چون در حمام هم (که رطوبت بسیار بالایی دارد) قابل نگهداری است.این هم دلیلی دیگر، بر جان سخت بودن این گیاه.
دمای محیط نگهداری سانسوریا
این گیاه، طیف گسترده ای از دما را در خانه تحمل می کند.فقط مراقب باشید تا در معرض باران و برف قرار نگیرد.اگر آن را در خارج از منزل نگهداری می‌کنید، برای فصل زمستان آن را به داخل خانه منتقل کنید.
خاک مناسب سانسوریا چیست؟
خاک مناسب سانسوریا، خاک سنگین است؛ یعنی مخلوطی از شن، ماسه، رس و مواد آلی.سانسوریا در خاک سنگین رشد بهتری را خواهد داشت. پس برای نگهداری سانسوریا، بهتر است به این نکته توجه کنید؛ چون این رشدِ مناسب، باعث زدن پاجوش با سرعت بیشتر خواهد شد.
کود سانسوریا ( تغذیه سانسوریا یا کوددهی سانسوریا )
برای کوددهی سانسوریا، بهتر است از کود گیاهان زینتی استفاده کنید. هر ۲ هفته یکبار، برای تغذیه سانسوریا کافی است.
روش های تکثیر سانسوریا
روش تکثیر سانسوریا متفاوت میباشد که می‌توانید به راحتی و با کمی دقت، آن را تکثیر کنید , سپس روش کاشت سانسوریا را بیاموزید
- . روش قلمه زدن سانسوریا در خاک :برای قلمه زدن سانسوریا از طریق برگ، در ابتدا ۱ یا چند برگ بزرگ و سالم را جدا کنید و آنها را از پایین ترین قسمتی که می‌توانید ببرید.
سپس آن ها را به قسمت های ۸-۱۰ سانتیمتری تقسیم کنید. برگ ها را به مدت یک یا دو روز در جایی نگهدارید تا قسمت برش خورده پینه ببندد.
بعد از خشک شدن قسمت بریده شده، برگ ها را به طور عمودی و دقیقا از همانجایی که برش زده‌اید، تا نصف داخل بستری از ماسه قرار دهید و دقت کنید که برگ ها را سر و ته نکارید.
دقت کنید که گلدان انتخابی شما برای قلمه ها خیلی بزرگ نباشد. قلمه ها را آبیاری کنید و بعد از آن روی گلدان را با کاور پلاستیکی بپوشانید تا رطوبت بیشتر شده و سریع تر رشد کنند. بعد از گذشت حدود ۲ الی ۳ هفته بسته به عوامل محیطی، قلمه ها ریشه می‌دهند و می‌توانید آن ها را در گلدانی جداگانه بکارید و منتظر رشد پاجوش ها از کنار آنها بمانید.
۲. روش قلمه زدن سانسوریا در آب
قلمه زدن سانسوریادر آب بسیار ساده اما زمانبر است. خلاصه این فرایند به شرح زیر است :
- یک برگ سالم و بالغ انتخاب کنید. از انتخاب برگهای قدیمی خودداری کنید.
- برگ انتخابی را با یک قیچی تیز برش دهید.
- اجازه دهید تا قلمه گرفته شده به مدت ۲ روز در محیط بماند تا محل برش خشک شود.
- قلمه را از قسمت بریده شده عمودی در آب قرار دهید و منتظر بمانید.
- بعد از ریشه زایی قلمه، آن را در خاک بکارید و منتظر پاجوش ها بمانید.
مشکلات سانسوریا
مشکلات سانسوریا از قبیل خشک شدن برگ سانسوریا ، لوله شدن برگ سانسوریا، چروک شدن برگ سانسوریا و زرد شدن سانسوریا و … همگی راه‌حل‌هایی دارند که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
· خشک شدن برگهای سانسوریا به چه علت است ؟خشک شدن برگ سانسوریا به دلیل نور زیاد یا آب کم است. آبیاری و نور گیاه را بررسی کنید.
- خشک شدن نوک برگ سانسوریا به چه علت است؟خشک شدن لبه برگهای سانسوریا یا چروک شدن سانسوریا به دلیل نور بیش از حد.لوله شدن برگهای سانسوریا به چه علت است ؟
- علت لوله شدن برگهای سانسوریا تغییرات دمایی میتواند باشد.این گیاه سرما یا گرمای زیاد را دوست ندارد و در واکنش به این موضوع برگهای خود را لوله می‌کند.البته عواملی مانند نور زیاد ، آبیاری نامناسب گیاه و آفت نیز میتواند باعث لوله شدن برگ سانسوریا شود.سیاه شدن لبه برگهای سانسوریا به چه علت است ؟
- سیاه شدن برگ گیاه سانسوریا با حالت آبکی شدن برگ‌ها همراه است. این مشکل به علت سرما و یخ‌زدگی است.بهتر است گلدان را به محلی گرمتر منتقل کنید. از قرار دادن سانسوریا در کنار پنجره‌های سرد بپرهیزید.
· قهوه‌ای شدن لبه برگ سانسوریا به چه علت است ؟قهوه‌ای شدن برگ سانسوریا به همراه خشکی به دلیل نزدیک بودن به پنجره گرم یا منبع گرما است.
پوسیده شدن سانسوریا به چه عللی اتفاق می‌افتد ؟خاک باتلاقی و آبیاری زیاد علت پوسیدن برگ گیاه سانسوریا است.
در زمان آلودگی هوا چی بخوریم ؟
· نازک شدن سانسوریا شمشیری به چه علت است؟
باریک بودن برگهای سانسوریا میتواند چند علت داشته باشد.
اول هوا خیلی سرد یا گرم است که سانسوریا با جمع کردن برگهایش به وضع موجود اعتراض می‌کند.
دوم اینکه نور خیلی زیاد است.این گیاه به طور کلی به نور زیاد نیاز ندارد اما نوع ابلق آن باید نور بیشتری دریافت کند.نور باید به شکل غیر مستقیم دریافت شود.البته این مشکل میتواند از آبیاری نامناسب هم باشد.همه عوامل را بازرسی کنید.
· پشه های ریز در خاک سانسوریا را چه باید کرد ؟
به طور کلی حشرات و به خصوص پشه های ریز در خاک مرطوب تکثیر می‌شوند.
گیاه سانسوریا هم به آب کمی نیاز دارد پس اجازه بدهید سطح خاک تا عمق دو بند انگشت خشک شود سپس مجدد آبیاری کنید و برای از بین بردن حشرات موجود از سم استفاده کنید. ضمنا دقت داشته باشید که نباید عادات نور و آبیاری گیاهان را به یکباره تغییر بدهید زیرا به گیاه شوک وارد میشود و ممکن است باعث از بین رفتن آن بشود. مثلا اگر هفته ای یکبار به گیاهتان آب می‌دهید ، آبیاری را ناگهان به دو هفته یکبار تقلیل ندهید و فواصل آبیاری را به مرور زیاد کنید.
· خم شدن سانسوریا به چه علت است ؟
خم شدن برگهای سانسوریا و یا صاف نبودن برگهای سانسوریا به آبیاری زیاد ، سرمازدگی و تغذیه بیش از حد مربوط میشود. شرایط گیاه را بررسی کنید.
· بی حال شدن سانسوریا به چه علت است ؟
شل شدن و افتادگی برگ های سانسوریا به دلایل زیر میباشد :
آبیاری بیش از حد که باعث پوسیدگی و شل شدن برگ ها میشود یا تغذیه و کوددهی بیش از حد سانسوریا
