در ویژه برنامه ای به مناسبت هفته کودک و محیط زیست مصاحبه‌های زنبورک های انجمن با متخصصان را با شما به اشتراک می‌گذاریم. این مجموعه ویدیوها را از دست ندهید. برای مشاهده همه مصاحبه ها روی اینجا کلیک کنید.
اهمیت خاک و فرسایش آن | زهرا آذرشب و سایه جمالی | مصاحبه های زنبورک
سلام من سایه جمالی هستم و با خانم دکتر آذرشب آمدیم اینجا که در مورد این فعالیتی که داریم مصاحبه کنیم.
_میشه شما خودتون رو معرفی کنید.
_ من زهرا آذرشب هستم. دانشجوی دکترای محیط زیست، و مدرس دانشگاه، توی کارگروه رسانه و پژوهش کندو فعالیت میکنم و خوشحالم که امروز در خدمت شما هستم.
_میتونین بگین در این زمانی که توی کندو بودید چه فعالیت هایی داشتید؟
_توی مدتی که توی کندو فعالیت میکنم بیشتر توی بحث مقالات پژوهشی و علمی فعالیت میکنم تقریبا هفته ای یکبار یک مطلبی رو در حوضه محیط زیست و تا العان بیشتر در حوضه انرژی های پاک مینویسم و توی سایت کندو سایر نشریه های که دارین منتشر میشه، جدیدا با گروه زنبورک همکاری میکنم و در کارگروه ورزش و سرگرمی هم فعالم.
_شما از کی توی گروه زنبورک هستید؟
_اخیرا به گروهتون پیوستم. حدود یک ماهه اما با کندو حدود دوساله که همکاری میکنم.
_سوال اول: به نظر شما اهمیت خاک از منظر محیط زیست برای انسان و حیوانات چیست؟
_خب محیط زیست به هر حال یک بحث خیلی مهمیه امروزه و خاک در حوضه محیط زیست یکی از مهمترین های این حوضه است، در واقع خاک بستر حیاطه و رشد گیاهان و زندگی موجودات حتی تغذیه ما به خاک بستگی داره، خاک پر از عناصر ریز مغذی و املاح ها و در واقع عناصر مفیدی هست که برای گیاهان، برای حیوانات و حتی برای انسان ها لازم و ضروری هست. گیاهان توی خاک رشد میکنند و توی بستر خود خاک یکسری موجوداتی زندگی میکنند که محیط زیست اونها هست و یکی از عناصر ریز مغذی هم هستن که از طریق گیاهان از خاک گرفته میشه و باید توی زنجیره غذایی انسان قرار بگیرند و توی بحث آلودگی یه بخشی هست که پالایش میکنه در واقع خاک پالاینده ی آلودگیها میشه و از طرف دیگه ای هم خب منابع آبی توی خاک وجود دارند که از آن طرف هم اهمیت حفظ و نگهداری خاک چندین برابر میشه چون اگر خاک آلوده بشود این آلودگی ها گاهن از طریق خاک وارد منابع آب های زیر زمینی میشه و اولین کسی رو که تحت تاثیر قرار میده بعد از این قضیه انسان هست، و به تبع اون محیط زیست و حیوانات و سایر بخش هارو هم تحت تاثیر قرار میده، به همین دلیل به صورت اجمالی این که خاک برای زیست و برای همه ی موجوداتی که توی اون زیست میکنند فوقالعاده ارزشمند و لایق اهمیت هستش.
_سوال دومی که من از شما دارم اینه که: راه هایی که ما در زندگی میتوانیم انجام دهیم تا از فرسایش و تخریب جلوگیری شود؟
_راه هایی وجود دارند برای اینکه از فرسایش و تخریت خاک جلوگیری کنیم، اولین مورد اینه که درختان رو قطع نکنیم، پوشش های گیاهی رو از بین نبریم، در واقع خاک رو با روش های مختلف آلوده نکنیم و به صورت کلی دستکاری نکنیم در طبیعت، بگذاریم طبیعت روند طبیعی خودش رو طی کند.
_سوال سوم: غیر از انسان و رفتار مخرب آن چه عوامل دیگری باعث تخریب خاک میشود؟
_انسان بخشی از تخریب و میشه گفت بخش عمده ای از تخریب است، اما یک بخشی از تخریب هم برمیگرده به مساعل محیط زیستی، مثل باد، باران یا عوامل دیگری از این دست که باعث میشه خاک کیفیت خودش رو از دست بده و اصطلاحا فرسایش بشه مثل حالا از طریق باران بخوایم بگیم وقتی باران های شدید باشه، سیلآسا باشه که باعث ایجاد روان آب های سطحی بشه و از قبل هم اومده باشیم و پوشش گیاهی اون منطقه از بین برده باشیم، درختان رو قطع کرده باشیم یا اینکه چرای بی رویه دام در آن منطقه باعث شده که خاک آن منطقه دچار فشردگی شود و فرسایش را تجربه کند و این امر باعث شده باران های سیل آسا املاحی که را که مانده را به راحتی شستشو دهد و به مناطق فرودست ببرد و منطق بالا دست از همان ذره مواد تهی از آن منابع غذایی و مواد مغذی کند و این موارد مثله باران که در واقع طبیعی است اگر از شکله طبیعی اش خارج شود و به صورت سیل آسا در بیاید می تواند اینچنین آسیبی وارد کند .
زنبورک | کارگروه ویژه کودکان انجمن هوای پاک کندو
یا بادها؛ وقتی باد شدید می شود باعث جابجایی خاک های با اهمیت و غنی سطحی می شود و آنها را به مناطق دیگر می برد و یا ذرات ریز خاک را منهدم می کند .
برای جلوگیری از تخریب خاک توسط انسان ها اولین کاری که میکنم این است که درختان را قطع نکنیم ، یا این که سعی کنیم درختان جدید بکاریم مخصوصا در مناطقی که شیب دار هستن و امکان فرسایش در آن مناطق بیشتر است.
پوشش گیاهی سطحی را از بین نبریم مخصوصا جاهایی که درخت وجود ندارد
احتمالا در کوهپایه ها دیده اید که پوشش گیاهی زیاد هستن ؛ آنها خودشان باعث می شوند که اگر سیلابی اتفاق افتاد و باران و برفی که ذوب شده و سرازیر شدن ؛آنها باعث می شوند که آب به مرور جذب زمین شود و جزء آبهای زیرزمینی شود و اگر پوشش های گیاهی از بین بروند باعث می شود که سیلابها جاری شوند پس باید این پوشش های گیاهی رو حفظ کنیم .
موارد دیگری که می توانیم رعایت کنیم این است که زمین ها را تغییر کاربری ندهیم یعنی به زمین های کشاورزی تبدیل نکنیم.
از چرای بی رویه جلوگیری کنیم چون چرای بی رویه دام باعث می شود که فشار زیادی به سطح خاک وارد شود و این امر باعث تراکم خاک می شود و فضاهای خالی خاک کم شود و زمانی که این فضا ها از بین رفت موجوداتی که در آن فضا زندگی می کنند طبیعتا از بین می روند .
شخم زدن بعضی وقت ها باعث تخریب و فرسایش خاک می شود .یکی از کارهایی که می توانیم در این زمینه انجام دهیم این است که هنگام برداشت محصول اجازه دهیم باقی مانده گیاهانی که کشت شده داخل زمین باقی بماند .
آلاینده های مختلف و استفاده از سموم بیش از حد و کودهای شیمیایی باعث تخریب خاک می شود و به آن آسیب می زند و اینها کلیاتی هستن که می توانیم رعایت کنیم .
همه بخش های محیط زیست اهمیت دارن هر کدام به نوعی؛
ولی خوب همان طور که اول گفتم خاک بستر حیات است و تغذیه و زیست انسانها به آن بستگی دارد ؛ باید به طرق مختلف جلوی تخریب آن گرفته شود و چنانچه تخریبی اتفاق افتاد به فکر احیا آن باشیم
خاک جزئی از منابع و از دسته تجذیه پذیر است اما سالها ی سال طول می کشد تا یک میلی متر از آن بوجود بیاید و این چرخه انقدر کند است که در واقع توجه به اهمیت حفظ خاک را بیش از پیش روشن می کند برای همین باید به آن خیلی توجه کرد.
