اجزای آلودگی هوا چه هستند؟ بخش اول

اجزای آلودگی هوا به مواد یا ذرات مختلف موجود در هوا اطلاق می‌شود که در ایجاد آلودگی نقش دارند. این اجزا می‌توانند شامل آلاینده‌هایی مانند مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد، اکسیدهای نیتروژن، ذرات معلق، ازن و ترکیبات آلی فرار باشند.

آلودگی هوا ناشی از انواع آلاینده‌هایی است که از منابع مختلف از جمله حمل و نقل، فعالیت‌های صنعتی و رویدادهای طبیعی مانند آتش سوزی در جو منتشر می‌شود. برخی از اجزای رایج آلودگی هوا عبارتند از ذرات معلق، اکسیدهای نیتروژن، دی اکسید گوگرد، ازن و ترکیبات آلی فرار.

قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا می‌تواند اثرات قابل توجهی بر سلامت انسان داشته باشد. قرار گرفتن در معرض کوتاه مدت می‌تواند باعث تحریک چشم‌ها، بینی و گلو، سردرد، سرگیجه و حالت تهوع شود. قرار گرفتن در معرض طولانی مدت می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی تری مانند بیماری‌های تنفسی، بیماری قلبی و سرطان ریه شود. کودکان، سالمندان و افرادی که از قبل بیماری‌های تنفسی یا قلبی عروقی دارند، به ویژه در برابر اثرات آلودگی هوا آسیب پذیر هستند.

برای محافظت از سلامت خود، نظارت بر کیفیت هوای محلی و انجام اقداماتی برای کاهش قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها، از جمله اجتناب از فعالیت‌های خارج از منزل در مواقع آلودگی زیاد یا استفاده از فیلترهای هوا در خانه بسیار مهم است. علاوه بر این، حمایت از سیاست‌ها و اقداماتی که آلودگی هوا را کاهش می‌دهند می‌تواند به محافظت از سلامت افراد و جوامع کمک کند.

آلودگی هوا ناشی از انواع منابع طبیعی و ساخت بشر از جمله حمل و نقل، فعالیت‌های صنعتی و سوزاندن سوخت‌های فسیلی است. اجزای اصلی آلودگی هوا عبارتند از: ذرات معلق (PM)، اکسیدهای نیتروژن (NOx)، اکسیدهای گوگرد (SOx)، مونوکسید کربن (CO)، ترکیبات آلی فرار (VOCs) و ازن (O3).

آلودگی هوا اثرات قابل توجهی بر محیط زیست از جمله اثرات منفی بر سلامت انسان، اکوسیستم‌ها و تغییرات آب و هوایی دارد. قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا می‌تواند منجر به بیماری‌های تنفسی و قلبی عروقی و هم‌چنین مرگ زودرس شود. هم‌چنین می‌تواند به گیاهان و حیوانات آسیب برساند و منجر به کاهش تنوع زیستی و خدمات اکوسیستمی شود. آلودگی هوا هم‌چنین می‌تواند با افزایش غلظت گازهای گلخانه ای در جو به تغییرات آب و هوایی کمک کند. بنابراین، اتخاذ تدابیری برای کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط زیست ضروری است.

راه حل سبز ازمیر برای افزایش سرانه فضای سبز شهری

آلودگی هوا ناشی از انواع منابع طبیعی و ساخت بشر

برخی از منابع اصلی آلودگی هوا عبارتند از:

• حمل و نقل: اتومبیل‌ها، کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و هواپیماها از طریق انتشار گازهای گلخانه‌ای که تولید می‌کنند در آلودگی هوا نقش دارند.
• فعالیت‌های صنعتی: کارخانه‌ها، نیروگاه‌ها و سایر تاسیسات صنعتی مقادیر زیادی آلاینده را در هوا منتشر می‌کنند.
• کشاورزی: کودها، آفت کش‌ها و سایر مواد شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی می‌توانند به آلودگی هوا کمک کنند.
• گرمایش و پخت و پز منازل: سوزاندن چوب، زغال سنگ یا سایر سوخت‌ها برای گرم کردن و پخت و پز می‌تواند آلاینده‌ها را در هوا آزاد کند.
• منابع طبیعی: گرد و غبار، آتش سوزی‌های جنگلی و فوران‌های آتشفشانی همگی منابع طبیعی آلودگی هوا هستند.
• شناخت منابع آلودگی هوا در تدوین راهبردهایی برای کاهش یا پیشگیری از آن مهم است.

نگاهی به قبض برق خانه | آلودگی هوا با تولید برق 

منابع اصلی اجزای آلودگی هوا

آلودگی هوا ترکیب پیچیده ای از ذرات و گازهای منشأ طبیعی و انسانی است. اجزای اصلی آلودگی هوا شامل دوده، خاکستر بادی، ذرات گرد و غبار، دود و برخی گازها مانند دی اکسید گوگرد، مونوکسید کربن، اکسید نیتروژن و آمونیاک است. این آلاینده‌ها می‌توانند هم از منابع انسانی (ساخت بشر) مانند کارخانه‌ها، اتومبیل‌ها، هواپیماها یا قوطی‌های آئروسل و هم از منابع طبیعی مانند آتش سوزی‌های جنگلی یا خاکستر آتشفشان‌ها منتشر شوند.

در اینجا منابع هر یک از پنج جزء اصلی آلودگی هوا آورده شده است:

1. ازن سطح زمین(O₃): زمانی که اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار در حضور نور خورشید واکنش نشان می‌دهند، تشکیل می‌شود. منابع اولیه این آلاینده‌ها اگزوز وسایل نقلیه موتوری، انتشارات صنعتی و حلال‌های شیمیایی هستند.
2. مونوکسید کربن (CO): این گاز در اثر احتراق ناقص سوخت‌های فسیلی مانند بنزین، گازوئیل و چوب تولید می‌شود. منابع اصلی مونوکسید کربن اگزوز وسایل نقلیه موتوری، گازهای گلخانه ای صنعتی و گرمایش منازل است.
3. دی اکسید گوگرد (SO₂): از سوزاندن سوخت‌های فسیلی که حاوی گوگرد هستند مانند زغال سنگ و نفت تولید می‌شود. منابع اولیه دی اکسید گوگرد نیروگاه‌ها و تاسیسات صنعتی هستند.
4. دی اکسید نیتروژن (NO₂): این دی اکسید توسط فرآیندهای احتراق در دمای بالا مانند آنچه در موتورهای وسایل نقلیه موتوری و نیروگاه‌ها وجود دارد، تولید می‌شود. منابع اولیه دی اکسید نیتروژن اگزوز وسایل نقلیه موتوری و گازهای گلخانه ای صنعتی است.
5. آلودگی ذرات (PM 2.5 و PM 10): اینها ذرات ریزی هستند که می‌توانند به عمق ریه‌ها استنشاق شوند و مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کنند. آن‌ها می‌توانند از منابع مختلفی از جمله اگزوز وسایل نقلیه موتوری، نیروگاه‌ها، تاسیسات صنعتی، آتش سوزی‌های جنگلی و طوفان‌های گرد و غبار ناشی شوند.

این مقاله در دو قسمت منتشر شده است که قسمت دوم آن را میتوانید در اینجا بخوانید.

تهیه شده در کارگروه آموزش کندو

توسط سارا قدیری